Op 16 mei 2014 werd het programma ‘Gebruik of bezit’ van EZ uitgezonden
(http://www.npo.nl/ez/16-05-2014/VARA_101357551.
Onbekend hoe lang deze link blijft bestaan, dat is het nadeel van de
traditionele media). Het programma is misschien niet wereldschokkend, maar
geeft een mooi inzicht in een maatschappelijke trend die misschien al weer tien
jaar geleden is ingezet: delen. Sociale media zijn slechts een uiting van dat
wat er in de real live world gaande is. Een sociale verandering van bezit naar
delen: ‘bezit is uit, delen is in’. Waar tot voor een paar jaar geleden de auto
een statussymbool was, is dat in deze tijd al veel minder. De auto is een
vervoersmiddel geworden, dat veel geld kost. Dus wanneer de auto nog wat kan
opbrengen, dan zou dat mooi kunnen zijn. Het resulteert bijvoorbeeld in de
opkomst van een share-website SnappCar.nl waar particulieren hun auto op een
verantwoorde manier kunnen verhuren aan andere particulieren. SnappCar
onderbouwt haar businessmodel door aan te geven dat het bezit van de auto duur
is voor de 23 minuten die de auto gemiddeld per dag wordt gebruikt. Dat
betekent dat de auto meer dan 23 uur per dag stilstaat. De levensvatbaarheid
van SnappCar is er omdat we minder in ‘bezit’ denken en meer in ‘gebruik’.
Via Hyves en Facebook, maar ook LinkedIn en Twitter hebben ‘we’
geleerd om te delen. En dat slaat over naar het delen van bezit. Een kamer over
in huis? Via AirBnB is de kamer te verhuren aan toeristen. Het idee van AirBnB
heeft de hotelbranche zelfs een gevoelige tik gegeven. Maaltijden delen met de
buren via Thuisafgehaald.nl. Bedrijfsapparatuur delen via floow2.nl. De website
noemt het de deelmarktplaats. In principe is het niet nieuw. Het is al lang bekend
bij bijvoorbeeld een collectief van boeren die gezamenlijk een combine
bezitten.
Nu krijgt de deeleconomie, sharing, ook gestalte binnen de
wijk, de buurt, een dorp of stad. Wat we over hebben, of wat we hebben liggen,
kunnen we delen via spullendelen.nl, ecomodo.com, car2go.com of
krijgdekleertjes.nl.
Uit een onderzoek blijkt dat Generatie X, mensen die geboren
zijn tussen 1961 en 1980 het sharen het meest omarmen (31%). De opvolgende
generatie, de Millenials (van 1981-2000) deelt iets minder (24%). Deze
generatie heeft mogelijk nog wat minder bezit om te delen. De generatie
Babyboomers, voor Generatie X, delen het minst. Voor hen is bezit van groot
belang.
Bezwaren die er zijn, liggen in het vertrouwen, veiligheid
en privacy. De deeleconomie staat of valt met elkaar vertrouwen: ‘wordt mijn
ladder of boormachine teruggebracht?’ De deeleconomie wordt mogelijk gemaakt
door initiatiefnemers zoals de bedenkers van AirBnB en SnappCar. Zij zorgen er
ook voor dat het vertrouwen in het delen kan groeien. Natuurlijk zit er een
businessmodel achter, echter die modellen kunnen worden gerealiseerd doordat de
neiging naar sharen toeneemt. Collaborative Consumption begint de consumptiemaatschappij
aan te tasten.
